Τί είναι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και πώς τίθεται η διάγνωση;

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα αποτελεί συχνό αίτιο μουδιάσματος της άκρας χείρας και γενικά του άνω άκρου και οφείλεται σε νευροπάθεια του μέσου νεύρου λόγω πίεσης/ παγίδευσης όπως διέρχεται αυτό από τον καρπιαίο σωλήνα του καρπού.

Αν και έχουν περιγραφεί διάφορα διαγνωστικές δοκιμασίες, κλινικές και εργαστηριακές (ηλεκτρονευρογράφημα), δεν υπάρχουν τυποποιημένα διαγνωστικά κριτήρια που να θέτουν την διάγνωση 100% και η απόφαση για επεμβατική αντιμετώπιση ακόμα και για ήπια συμπτωματολογία είναι συχνή.

Πολλοί κλινικοί γιατροί βασίζονται κυρίως στην διενέργεια ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου με ηλεκτρονευρογράφημα, το οποίο, όμως, δίνει πολλές φορές αποκλίνοντα  αποτελέσματα ενώ η βιβλιογραφία δείχνει χαμηλό ποσοστό (μόνο 60% περίπου) ασθενών που έχουν και κλινική συμπτωματολογία και παθολογικό ηλεκτρονευρογράφημα! Άλλωστε σε μελέτες όπου χειρουργήθηκαν οι ασθενείς με συμπτώματα καρπιαίου σωλήνα και αρνητικό ηλεκτρονευρογράφημα, παρουσίασαν βελτίωση της κλινικής τους εικόνας άμεσα μετεγχειρητικά. Επίσης ο ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο παρακολούθησης βελτίωσης της νευρικής λειτουργίας.

Όσον αφορά την αξονική και την μαγνητική τομογραφία θα έλεγε κανείς ότι δυνητικά έχουν προγνωστική αξία αλλά επίσης δεν μπορούν να θέσουν με ασφάλεια την διάγνωση του συνδρόμου.

O υπέρηχος μαλακών μορίων, που διενεργείται και στο ιατρείο, αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα εξαιρετικά  χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο που κερδίζει έδαφος, με νέες μετρικές παραμέτρους στατικής και δυναμικής εξέτασης όπως wrist-to-forearm ratio, elastography, dynamic cross sectional changes σε κάμψη/έκταση δακτύλων, κλπ. Παρόλα αυτά όμως, όπως και στις υπόλοιπες διαγνωστικές εξετάσεις δεν υπάρχει σταθερή γραμμική συσχέτιση των απεικονιστικών ευρημάτων με τα κλινικά ευρήματα.

Πρωταρχικά λοιπόν, η διάγνωση θα  πρέπει να βασιστεί στα ΚΛΙΝΙΚΑ ευρήματα τα οποία θα δώσουν και προγνωστική βαρύτητα στα τυχόν ευρήματα από το ηλεκτρονευρογράφημα ή από το υπερηχογράφημα.

Το κλασικό πρότυπο του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα περιλαμβάνει έκπτωση μυϊκής ισχύος στην απαγωγή του αντίχειρα  (όχι στην κάμψη ή στην αντίθεση του αντίχειρα) και αιμωδίες και «μυρμήγκιασμα» σε όλα τα δάκτυλα ή τουλάχιστον στα τρία πρώτα (όχι όμως στην παλάμη και στην ράχη του χεριού) καθώς και πόνο στην παλαμιαία επιφάνεια του καρπού με ή χωρίς αντανάκλαση του πόνου σε όλο το άνω άκρο.

Εναλλακτικά το πρότυπο δυσαισθησίας μπορεί να περιλαμβάνει αιμωδία ή μυρμήγκιασμα σε ένα από τα πρώτα τρία δάκτυλα και στην κερκιδική πλευρά της παλαμιαίας επιφάνειας του χεριού.

Πρότυπο δυσαισθησίας που αφορά συμπτώματα από την ωλένια μόνο πλευρά του χεριού ή που αφορά δυσαισθησία σε όλη την  παλαμιαία ή ραχιαία επιφάνεια του χεριού, πιθανότατα ΔΕΝ συνδέονται  με σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Επίσης τα Tinnel και Phalen’s τεστ που χρησιμοποιούνται κατά ην κλινική εξέταση, έχουν χαμηλή ευαισθησία και δεν μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστα.

Η αντιμετώπιση σε ήπια συμπτωματολογία όσον αφορά την μυϊκή αδυναμία και την αισθητικότητα είναι η ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ.

Αυτή περιλαμβάνει σταθεροποίηση της άρθρωσης του καρπού με κατάλληλο νάρθηκα και σταδιακή κινητοποίηση με παθητικές και ενεργητικές ασκήσεις  εύρους κίνησης  καθώς και διατατικές ασκήσεις της άρθρωσης του καρπού. Όλες οι ασκήσεις θα πρέπει να εκτελούνται στο όριο του πόνου. Το ιατρείο παρέχει πλήρες πρωτόκολλο  θεραπευτικής άσκησης.

Σημαντική επίσης είναι η πληροφόρηση του ασθενή όσον αφορά την πρόληψη. Θα πρέπει λοιπόν να ενημερωθεί σωστά ο ασθενής ποιες καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν επιδείνωση ή υποτροπή των συμπτωμάτων.

Βιβλιογραφία

• Simel, David L, Drummond Rennie, and Sheri A. Keitz. The Rational Clinical Examination: Evidence-based Clinical Diagnosis. New York: McGraw-Hill, 2009, Ch10: pp111-119.
• Atroshi I, Gummesson C, Johnsson R, et al. Prevalence of carpal tunnel syndrome in a general population. JAMA. 1999;282(2):153-158.
• Grundberg AB. Carpal tunnel decompression in spite of normal electromyography. J Hand Surg [Am]. 1983;8(3):348-349.
• Mainous III AG, Nelson KR. How often are preoperative electrodiagnostic studies obtained for carpal tunnel syndrome in a Medicaid population? Muscle Nerve. 1996;19(2):256-257
• Doyle JR, Carrol RE. The carpal tunnel syndrome: a review of 100 patients treated surgically. Calif Med. 1968;108(4):263-267.
• Golding DN, Rose DM, Selvarajah K. Clinical tests for carpal tunnel syndrome: an evaluation. Br J Rheumatol. 1986;25(4):388-390.
• Yoshii Y, Zhao C, Amadio PC. Recent Advances in Ultrasound Diagnosis of Carpal Tunnel Syndrome. Diagnostics (Basel). 2020 Aug 15;10(8):596. doi: 10.3390/diagnostics10080596. PMID: 32824261; PMCID: PMC7460039.